Besluitvorming verbeteren: zo vermijd je valkuilen

Bij besluitvorming laat je regelmatig je onderbuikgevoel een rol spelen. Dat kan beter, want uit onderzoek is gebleken dat je je buik bij besluiten die je niet vaak neemt beter kunt negeren. Een situatie waarin je bijvoorbeeld je onderbuikgevoel geen rol moet laten spelen, is bij het interviewen van kandidaten voor een functie in je bedrijf.

Wanneer je een keuze moet maken over iets wat je al honderden of duizenden keren heb geoefend en waarvan je direct hebt kunnen zien wat de resultaten waren, is het geen probleem om je onderbuikgevoel te gebruiken. Je innerlijke systeem weet dan wel wat de beste keuze is.

Het heeft te maken met het feit dat je je concentreert op de dingen die in beeld worden gebracht. Je hebt vooral aandacht voor de informatie die voor handen is en op je interpretatie van die informatie. Dit zorgt meestal voor een verkeerd besluit. Je graaft niet diep genoeg naar meer informatie over de keuze waar je voor staat.

Zakelijke lange termijn besluiten worden voor het grootste deel niet goed genoeg onderzocht. Een studie naar overnames en fusies – situaties waarin de besluiten die een ondernemer neemt belangrijk zijn – laat zien dat 83% van de overnames en fusies er niet in slaagt waarde te creëren voor de aandeelhouders.

In het boek Decisive van Chip en Dan Heath staan vier boosdoeners die ervoor zorgen dat we slechte besluiten nemen.

1. Nauwe kaders – Je limiteer, onbewust, het aantal opties die je hebt. Moet je die collega ontslaan of niet? Wil je werken met die klant of niet?
   Eigenlijk is er nauwelijks sprake een keuze. Je hebt opties genegeerd waardoor de keuze eenvoudig lijkt, terwijl deze juist ingewikkeld wordt, doordat de keuze grote consequenties heeft. Je doet iets wel of niet.
   
   
2. Bevestiging bias – Je zoekt informatie die onderbouwt wat je al gelooft.
   Met je onderbuikgevoel heb je binnen een seconde een keuze gemaakt en vanaf dat moment zoek je naar bevestiging van je keuze. Je luitert niet meer naar mensen met een andere mening en negeert informatie die niet overeenkomt met wat je gelooft. 
   
   Wanneer je bijvoorbeeld een elektrische auto overweegt als je nieuwe auto lees je vooral artikelen over waarom elektrisch rijden goed is voor het milieu.
   
   
3. Korte termijn emotie – Je wordt gegrepen door emoties die slechts tijdelijk zijn.
   Gevoelens op de korte termijn beïnvloeden je keuze. Gevoelens die je hebt op het moment dat je je keuze moet toelichten aan anderen of gevoelens die je krijgt door te denken aan de korte termijn gevolgen van je keuze. Die korte termijn emoties kun je moeilijk loskoppelen van het verwachte langetermijnresultaat.
    
4. Over-vertrouwen – Je hebt te veel vertrouwen in je eigen verwachtingen.
   Je hebt al snel het gevoel dat het voorlopig zal blijven doorgaan binnen je bedrijf en in de markt. De branche verandert niet of nauwelijks en je kan goede prognoses maken voor de komende jaren op basis van de resultaten tot nu toe.
   
   Het is lastig om informatie te vinden over situaties die nu nog niet bestaan. Wat als de markt niet doorgroeit zoals de afgelopen jaren omdat er een disruptie volgt in de markt? Denk aan de muziekindustrie en de reisbranche of corona.

Dit zijn de vier elementen die zorgen dat je keuzes vaak verkeerd uitpakken.

Gelukkig geven Dan en Chip je ook een systeem waarmee je betere keuzes maakt:

1. Verbreed je opties.
2. Toets je aannames aan de realiteit.
3. Neem afstand voordat je beslist.
4. Wees erop voorbereid dat je het fout kunt hebben. 

Test dit systeem eens bij jouw eerstvolgende lange termijn besluit en ontdek het besluitenboek als hulpmiddel voor dit proces.